İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Yazar: Emre Genel

İnsanları diğer canlılardan ayıran özellikler arasında pek çok farklı şeyden söz edebiliriz. Bu konuda bir asırdan beri duyduğumuz en klişe şey, “insan düşünen bir hayvandır” mottosu olmuştur. Ancak elbette gerçek bundan çok fazla. İnsanlar, sıra dışı canlıların en farklısıdır. Her birinin dış görünüşü ve bazı fiziksel özellikleri tamamen eşsizdir. Çoğu hayvan için bundan söz edemeyiz. Şimdi insanları diğer canlılardan ayıran özellikler nelerdir maddeler halinde sıralayalım:

Gırtlak (Konuşma Yetisi)

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsan dışındaki diğer varlıkların hemen hepsinin sesi birbirine benzer. Örneğin aynı cinsten olan martıların veya köpeklerin sesleri karakteristik değildir ve birbirine benzer. İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği konuşmadır. Bunun dışında tüm bu konuşmaların kendine ait bir rengi bulunur. İnsanlar, son 100.000 yılda (daha da fazla olabilir) ağız ve ses yollarını şekillendirdiler. Dil, gırtlak ve ses rengi değişti ve değişim devam ediyor.

Dil, eskisine oranla daha esnek ve bağımsız bir hal almıştır. Vücuttaki diğer herhangi bir kemiğe bağlı değildir. Bu, insan boynunun da buna oranla uzamasına olanak sağlamıştır. Gırtlak, insanların boğazlarında şempanzelerde olduğundan daha düşüktür; bu, ağız, dil ve dudakların artan esnekliğiyle birlikte, insanların konuşmasını ve ses tonunu değiştirmesini ve şarkı söylemesini sağlar.

Omuz

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Antropologlara göre, insan omzu boyundan yatılı olacak şekilde bir gelişim sağladı. Bu, daha dikey omzu olan maymunlardan bizi ayıran fiziki özelliklerden biridir. Maymunların omuzları ağaçlarda asılı kalmak için uygundur fakat insan omzu avlanmak için daha elverişlidir. İnsan omuz eklemi geniş bir hareket aralığına sahiptir ve çok hareketlidir, fırlatmada büyük bir kaldıraç ve doğruluk potansiyeli sağlar.

El ve Başparmak

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Diğer primatlarda da baş parmak vardır ancak insanların sahip olduğu başparmaklar, eşsiz bir kavrama yeteneği sağlar. Antropolojide yapılan akademik araştırmalar, insanların başparmaklarının daha uzun olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca insanların başparmakları, diğer tüm canlılardan daha fazla kasa sahiptir. Bu bize daha iyi motor becerileri ve kalemle yazmak gibi ayrıntılı hassas işler yapma yeteneği kazandırdı.

Çıplak, Tüysüz Cilt

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Balina, fil ve gergedan biri çıplak memeliler var fakat tamamen çıplak bir deriye sahip tek canlı insandır. İnsanları diğer canlılardan ayıran özellikler arasında sıralanmasının sebebi de bu. İnsanlar bu şekilde gelişti, çünkü 200.000 yıl önce iklimdeki değişiklikler yiyecek ve su için uzun mesafeler kat etmelerini gerektirdi. İnsanlarda ayrıca ekrin bezleri adı verilen çok sayıda ter bezi vardır. Bu bezleri daha verimli hale getirmek için insan vücudunun ısıyı daha iyi dağıtmak için kıllarını kaybetmesi gerekiyordu. Bu, bedenlerini ve beyinlerini beslemek için ihtiyaç duydukları yiyeceği elde etmelerini sağlarken, onları doğru sıcaklıkta tutup büyümelerini sağladı.

Dik Durma ve İki Ayaklılık

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerinden bir diğeri de iki ayak üzerinde yaşamalarıdır. Bu muhtemelen diğer gelişimlerine büyük katkı sağlamış eşsiz bir özelliktir. Yürürken sadece iki bacağını kullanan tek canlılar insanlardır. İnsanlar, milyonlarca yıldır bu özelliğe sahipler. Bu aynı zamanda tırmanma, atlama ve fırlatma gibi bazı temel özelliklerin gelişmesine de kolaylık sağlamıştır.

Kızarma Tepkisi

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Herhangi bir canlının utanınca veya kızınca veya herhangi bir başka bir duygu içerisinde kızardığını göremezsiniz. Kızarma tepkisi insanlara has tipik bir özelliktir. Darwin’e göre kızarmak, tüm canlılar içerisindeki en insani davranıştır. İnsan yanaklarındaki kılcal damarların utanç duygusuna tepki olarak istem dışı genişlemesine neden olan sempatik sinir sisteminin “savaş ya da kaç tepkisinin” bir parçasıdır. Başka hiçbir memelinin bu özelliği yoktur ve psikologlar bunun sosyal faydaları da olduğunu teorileştirirler. İstemsiz olduğu düşünüldüğünde, kızarma gerçek bir duygu ifadesi olarak kabul edilir.

İnsan beyni

İnsan beyni tüm canlılar arasında en sıra dışı beyindir. Göreceli boyut ölçeğine bakacak olursak aynı zamanda en büyük beyine sahibiz. Bir insanın beyninin boyutu (ortalama) 1’e 50 ise, diğer memelilerin çoğunda 1’e 180 oranındadır. Yani bize en yakın canlılar olduğu iddia edilen gorillerden üç kat daha büyük bir beyine sahibiz. Doğduğumuz anca şempanze ile aynı boyda bir beyine sahibiz ancak gelişim aşamasında fark giderek büyür. Özellikle prefrontal korteks, şempanze beyninin yüzde 17’sine kıyasla insan beyninin yüzde 33’ünü kapsayacak şekilde büyüyor. Yetişkin insan beyninde yaklaşık 86 milyar nöron vardır ve bunlardan serebral korteks 16 milyarı oluşturur. Buna karşılık, şempanze serebral korteksinde 6,2 milyar nöron vardır.

İnsan beyni hayvanlarınkine oranla çok daha karmaşık, özel ve sırları çözülememiş bir organdır. Dolayısıyla insanları diğer canlılardan ayıran özellikler sıralamasında beyinden bahsetmek şaşırtıcı değildir.

Zihin- Hayal Gücü, Yaratıcılık ve Önsezi

İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsan beyni ve sayısız nöron ve sinaptik olasılıklarının aktivitesi insan zihnine katkıda bulunur. İnsan zihni beyinden farklıdır: Beyin fiziksel bedenin somut, görünür kısmıdır, oysa zihin somut olmayan düşünceler, duygular, inançlar ve bilinç aleminden oluşur. İnsanlardaki zihin yapısı, dünyada yaşayan hiçbir hayvanda bulunmayan bir özelliktir. Ayrıca hayvanların hemen hepsi yaratıcılık özelliğinden yoksundur ve içgüdüsel olarak hareket ederler. İnsanların her biri birbirinden bağımsız olarak düşünür ve bu sayede ortaya farklı şeylerin çıkmasına olanak sağlar.

Bildiğimiz kadarıyla, insanlar benzersiz bir öngörü gücüne sahiptir: geleceği birçok olası yinelemede hayal etme ve sonra hayal ettiğimiz geleceği gerçekten yaratma yeteneği. Öngörü ayrıca, diğer türlerin aksine insanlara üretken ve yaratıcı yetenekler sağlar.

Din ve Ölüm Bilinci

Domenico Beccafumi (Italian, 1484-1551), Saint Catherine of Siena Receiving the Stigmata, c. 1513-15, oil and gold leaf on panel, 28.6 x 41.6 cm (11 1/4 x 16 3/8 in.), The J. Paul Getty Museum, Los Angeles. (Photo by VCG Wilson/Corbis via Getty Images)

Öngörünün insanlara verdiği şeylerden biri de ölümlülük farkındalığıdır. İnsanlar milyonlarca yıldır bir yaratıcının varlığına inanmış, kendilerini bu inançlara adamış ve onu aramışlardır.

Öleceğimizi bilmek yaşamlarımıza sadece kabul edilmiş bir sınır koymaz, aynı zamanda Yaşamak ve sevmek için bize verilen zamana özel bir yoğunluk ve dokunaklılar verir.

Uzun Çocukluklar

Hayvanların çocuklukları bizimki kadar uzun sürseydi, muhtemelen bugüne kadar türlerin birçoğunun nesli tükenirdi. İnsanların çocuklukları uzun sürer ve ebeveynlerinin yardımına ihtiyaç duyarlar. Ancak balıklar, otçul memeliler hatta primatlar yavrularına çok kısa bir süre baktıktan sonra nesillerinin devamı için onlardan ayrılırlar. Hatta bazı türler çocuklarını kendi bölgelerinden uzaklaştırarak rakip olarak görürler. Ayrıca olağan çocuklar yetişkin olduktan sonra ebeveynlerinden ayrılsalar bile ailesinden tamamen kopmazlar. Oysa bu hayvanların birçoğu için geçerli değildir.

 

Etiketler: insan ve hayvan arasında hangi farklar var insan ve hayvan arasındaki farklar insanı hayvanlardan ayıran özellikler İnsanın hayvanlardan farkı İnsanları Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler


Yorum yaz

BEN KİMİM?
Emre Rothzerg

Ben Avusturalya'dan Emre. Ruhunuza zenginlik katan bloguma hoşgeldiniz.

TAKİP EDİN:
İLETİŞİM:
[email protected]
SORUNUZ MU VAR?
ŞİMDİ ABONE OL