Sosyalist Realizm Akımı Nedir?

Fikir babası her ne kadar Karl Marks olsa da fiilen kendini ilk olarak gösterdiği yer Rusya’da meydana gelen Bolşevik devrimidir. Devrimden sonra meydana ortaya koyulan devlet rejiminin ilerleyen yıllarda, 1932 ve 1988 yıllarında başta Rusya ve diğer Sovyet rejimi altında yönetilen ülkelerde meydana gelmiş ve resmi sanat stili olarak kabul edilmiş bu akımın adı Sosyalist Realizm akımıdır. Bu sanat akımı, işçi ve köylü sınıfının iradeyi ele alışı ve kurulması gibi komünist değerlerin ön plana çıkarılmasını tasvir eder.

Sosyalist Realizm ilk olarak 1920’li yılların başında kendini göstermiş ve devam eden 40 yılın sonunda, 1960’larda nihai statüsünü kazanmıştır. Bu tarihten Sovyet rejiminin dağılış tarihi olan 1991 tarihine kadar gelişimi devam etmiş ve bazı Avrupa ülkelerinde de nispeten görülmüştür. Akımın öncüleri, sosyalist rejim altında sanat icra eden veya bu yönetim anlayışını benimseyen sanatçılar tarafından geliştirilmiştir. Farklı toplumlarda yetişen binlerce taraftar sanatın gelişmesinde öncülük etmiştir. Peredvizhnikis ve İlya Repin önderliğinde doğan sanat akımının baş mimarı olarak Lunacharsky gösterilmektedir. Sanatçı, izlemesi için tek bir estetik model dikte etmese de daha sonra sosyalist gerçekçiliği etkilemeye yardımcı olacak insan vücuduna dayanan bir estetik sistemi geliştirmiştir. Bunun başlıca amacı ise sanatın vatandaşları mükemmel bir Sovyet yapabilmesi için eğitilmesinde baş etken olacağına inanmasıydı.

Sosyalist Realizm Akımının Temsilcileri

Sosyalist realizm, sosyalist ideolojinin sanata yansıması olarak nitelendirilebilir. Bu akım, dünya genelince çeşitli sanatçılar tarafından geliştirilmiş olsa da bazı sanatçılar öne çıkan fikirler geliştirdi. Sovyet rejiminin etki ettiği birçok ulusta öne çıkan sanatçıların akımı sırtlanmasından ötürü, Sosyalist realizm akımının temsilcileri için çok uluslu bir sanatçı topluluğundan söz edilebilir.

Louis Aragon: Aslen Fransız asıllı olan sanatçı, şair ve yazardır. Hayatı boyunca sosyalist savunucusu olan Aragon, Dada ve sürrealizm akımlarından sonra Sosyalist Realist akımının bir savunucusu olmuştur. Bu vakitten sonra eserlerinde yalnızca aşk ve romantizm değil, işçi ve köylü sınıfının üstünlüğünü de kaleme almıştır.

Nazım Hikmet: Türk asıllı şair ve yazar, Sosyalist Realist akımının global temsilcilerinden birisi haline gelmiştir. Devrimin başlangıç yıllarında Rusya’da bulunan ve daha sonra bu ideolojiyi benimseyen Hikmet, eserlerinde de bu anlayışını yansıtmıştır. Bu sayede Türkiye’deki serbest Nazım ölçüsünün de yaratıcısı olmuş ve şiirlerinde emekçi-işçi ve köylü sınıfının geçim sorunlarını kaleme almıştır.

Marksim Gorki: Gorki, yoksulluk içinde büyümüş ve çocukluğunu fakirlik yüzünden yaşayamamış bir şairdir. İlk olarak yazarlığa Kafkasya gazetesinde başlamış ve daha sonra Rusya’da Çelkes isimli bir dergide şairlik yaptığı sırada ünlenmiştir. 1905 yılındaki Bolşevik Devrimi’nde yer alan ve ayaklanmanın öncülerinden birisi olan şairdir.

Geli Korjev: Bir ressam olan Korjev, Rusya’nın en büyük resim sanatçıları arasında kabul edilir. Komünizm ideolojisinin savunucusu olmuş ve eserlerinde Sosyalist Realizm akımını yansıtmıştır.

Anatoly Vasilyevich Lunacharsky: Bolşevik Devrimci ve Marksist bir oyun yazarı olan Lunacharsky, Sosyalist Realizmin kurucusu sayılır. 24 Kasım 1825’te Ukrayna’da doğan yazar, Sovyet Birliği ahlakı ve bilinci ile sanat yapılmasını teşvik etmek amacıyla, Sosyalist Realizmi oluşturmuş ve geliştirilmesinde öncü olmuştur.

Ilya Yefimovich Repin: 19. yüzyılın en büyük Rus sanatçılarından biri olarak görülen Repin, realist bir ressamdı. Avrupa kültürünün önemli akımlarına kapılmayan, Ekim Devrimi’ne kuşkuyla yaklaşmış ve hayatının büyük bölümünü anavatanından uzakta geçirmiş olsa da Sosyalist Realist sanat akımının takipçisi oldu.